Zespół

W interdyscyplinarnych, między-dziedzinowych badaniach oraz pracach konserwatorskich i restauratorskich brało udział kilkudziesięciu naukowców oraz konserwatorów papieru, skóry i metalu z kraju i zagranicy (reprezentujących m.in.: AGH Kraków; Katedra Mikrobiologii Uniwersytet Ekonomiczny Kraków; Instytut Mikrobiologii UW Warszawa; specjalistyczną badawczą spółkę spin of UW RDLS sp. Zoo., Warszawa; Pracownię Analiz Instrumentalnych przy Wydziale Chemii UMK w Toruniu; PCb Service w Pruszczu Gdańskim; Keyance Polska Warszawa; Centre for the Study of Manuscript Cultures/Cluster of Excellence/Understanding Written Artefacts, Universität Hamburg, a przede wszystkim – Wydział Sztuk Pięknych UMK w Toruniu).

Członkowie zespołu

Zespół konserwatorsko - restauratorski

Dr

Jolanta Czuczko

ORCID: 0000-0002-8254-8728; Katedra Konserwacji-Restauracji Papieru i Skóry, Wydział Sztuk Pięknych, UMK w Toruniu;jolaczu@umk.pl

Dyplomowana konserwatorka dzieł sztuki, absolwentka UMK, związana zawodowo z Katedrą Konserwacji-Restauracji Papieru i Skóry na Wydziale Sztuk Pięknych UMK. Specjalizuje się w konserwacji i restauracji zabytków na podłożu z papieru, pergaminu oraz skóry, w tym: malarstwa, rysunku, grafik oraz zabytkowych kodeksów i obiektów rzemiosła artystycznego. Przedmiotem jej zainteresowań badawczych i konserwatorskich jest dawny papier jako medium dziedzictwa kulturowego. W kręgu jej studiów znajdują się także dzieła sztuki na podłożach papierowych z problematyczną warstwą medium szczególnie wrażliwą na czynniki zewnętrzne: gwasze, akwarele, pastele, rękopisy, mapy, miniatury i iluminacje itp.  Zawodowo rozwija się biorąc udział w licznych projektach konserwatorskich i badawczych. Jest autorką lub współautorką kilkudziesięciu artykułów naukowych oraz popularno-naukowych, a także prelekcji konferencyjnych.

Dr

Dorota Jutrzenka-Supryn

ORCID: 0000-0002-4631-5943; Katedra Konserwacji-Restauracji Papieru i Skóry, Wydział Sztuk Pięknych, UMK w Toruniu; aurora@umk.pl

Dyplomowany konserwator dzieł sztuki, związana zawodowo z Katedrą Konserwacji-Restauracji Papieru i Skóry na Wydziale Sztuk Pięknych UMK w Toruniu. Jej aktywność zawodowa związana jest z działalnością dydaktyczną, naukową i konserwatorską. Obecnie w polu jej zainteresowań badawczych i konserwatorskich znajdują się zagadnienia związane z problematyką badań i konserwacji zabytków wykonanych z pergaminu i skóry, a w tym: kodeksów, archiwaliów, historycznych militariów, przedmiotów rzemiosła artystycznego i skóry archeologicznej. Poza UMK związała swą działalność naukową i konserwatorską również z Biblioteką Elbląską im. C. Norwida oraz Wojewódzką Biblioteką Publiczną Książnicą Kopernikańską w Toruniu, w obu na stanowisku specjalisty do spraw konserwacji zabytkowego księgozbioru. Jest twórcą działających w tych jednostkach pracowni konserwatorskich i koordynatorem działań z zakresu badań i ochrony zbiorów zabytkowych. Bierze udział w licznych projektach konserwatorskich i badawczych. Jest autorką lub współautorką kilkudziesięciu artykułów naukowych oraz popularno-naukowych, a także prelekcji konferencyjnych.

Dr

Ewa Chlebus

ORCID: 0000-0002-5383-4864, Biblioteka Elbląska im. C. Norwida; echlebus@wp.pl

Dyplomowany konserwator dzieł sztuki ze specjalizacją konserwacja papieru i skóry, absolwentka UMK. Przedmiotem jej zainteresowań badawczych jest materialna postać książki, a w szczególności oprawa książkowa. W 2022 roku obroniła doktorat na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu przedstawiając rozprawę pt. „Późnogotyckie introligatorstwo warmińskie w świetle zachowanych opraw”.  Obok zagadnień tegumentologicznych interesują ją również badania proweniencyjne dawnych księgozbiorów, a także powiązanie analizy oprawoznawczej i badań makulaturowych.  Jest autorką lub współautorką kilkudziesięciu artykułów naukowych oraz popularno-naukowych, a także prelekcji konferencyjnych.

mgr

Karolina Komsta-Sławińska

ORCID: 0000000249575118; Katedra Konserwacji-Restauracji Papieru i Skóry UMK w Toruniu; kkomsta-s@umk.pl

Konserwatorka dzieł sztuki ze specjalnością konserwacja zabytkowego papieru i skóry oraz historyczka sztuki, absolwentka Wydziału Nauk Historycznych, UMK (2012) oraz Wydziału Sztuk Pięknych UMK w Toruniu (2016),  jest zatrudniona (od 2015) na stanowisku asystenta w Katedrze Konserwacji-Restauracji Papieru i Skóry. Jest autorką i współautorką kilkunastu artykułów, współorganizatorką konferencji Future of the Past. Innovative Research and Preservation of Cultural Heritage (Toruń 2023). Jej zainteresowania naukowe poza szeroko pojętą problematyką konserwacji obiektów na podłożu papierowym i skórzanym, przede wszystkim zabytkowych kodeksów, obiektów kartograficznych, grafik, obiektów rzemiosła artystycznego, skupiają się także na specyficznych problemach w zakresie badań oraz konserwacji dzieł sztuki Orientu. Poza pracą naukowo-dydaktyczną jest czynnym konserwatorem dzieł sztuki.

Mgr

Joanna Sroka

ORCID:0009-0005-1417-329X, joanna.sroka9@gmail.com

Dyplomowany konserwator dzieł sztuki, absolwentka Wydziału Sztuk Pięknych UMK w Toruniu (2010). Od kilkunastu lat związana z Biblioteką Elbląską, gdzie kieruje Działem Zbiorów Zabytkowych. Specjalizuje się w konserwacji i restauracji zabytków na podłożu z papieru i skóry, w tym przede wszystkim dawnej książki oraz zabytków kartograficznych. 

mgr

Arletta Piasecka

ORCID: 0000-0003-2116-2124, Katedra Konserwacji-Restauracji
Architektury i Rzeźby, Wydział Sztuk Pięknych, UMK w Toruniu; arletta.piasecka@umk.pl

Dyplomowany konserwator zabytków, absolwentka UMK. Prowadzi pracownię oraz konwersatoria
z Konserwacji Zabytków Metalowych w Katedrze Konserwacji-Restauracji Architektury i Rzeźby na
Wydziale Sztuk Pięknych UMK w Toruniu. Od 2013 roku jej działalność konserwatorska i restauratorska,
badawcza oraz dydaktyczna skupia się przede wszystkim na zagadnieniach związanych z konserwacją
metali zróżnicowanych stopowo oraz ich problematyką konserwatorską, niejednokrotnie
multimateriałową, obejmującą  obiekty archeologiczne, rzemiosło artystyczne, rzeźby monumentalne, pomniki.
Jest współautorką artykułów naukowych oraz autorką/ współautorką kilku projektów badawczych i
konserwatorskich.

Interdyscyplinarny zespół badawczo - naukowy

dr hab. prof. UMK

Juliusz Raczkowski, koordynator projektu

ORCID: 0000-0003-3081-8615; Wydział Sztuk Pięknych UMK w Toruniu; jracz@umk.pl

Zainteresowanie badawcze koncentruje na sztuce państwa zakonnego w Prusach, ze szczególnym uwzględnieniem średniowiecznej architektury i jej wystroju (rzeźba architektoniczna, malarstwo ścienne, detal architektoniczny itd.) oraz rzeźby snycerskiej i malarstwa tablicowego, przede wszystkim w kontekście problemów zabytkoznawczych i konserwatorskich. Istotnym przedmiotem badań od ostatnich dziesięciu lat jest również średniowieczny kodeks w aspekcie badań interdyscyplinarnych.
Jest autorem ponad 120 publikacji, w tym autorem lub współautorem pięciu monografii naukowych oraz  szeregu artykułów przyczynkowych i monograficznych poświęconych sztuce terenów pokrzyżackich, haseł katalogowych, redakcji naukowych tomów wieloautorskich oraz kilku recenzji i polemik naukowych. Ważne miejsce w prowadzonych przez niego pracach badawczych (zwłaszcza z wykorzystaniem tzw. badań nieinwazyjnych – NIR, UV, XRF) zajmuje problematyka zabytkoznawcza sztuki średniowiecznej, z naciskiem na technikę wykonania, materiałoznawstwo, autentyczność i integralność zabytków. Koordynator, główny wykonawca, wykonawca grantów/projektów naukowo-badawczych z PO UE, RPO, NCBiR, MNiSzW; w tym koordynator projektu badawczo- konserwatorskiego i upowszechniającego przy pelplińskim Graduale L13 (2014-2015) oraz główny wykonawca grantu NPRH „Liturgica PoloniaeIS PAN.

 

Dr hab. Prof. AGH

Tomasz Łojewski

ORCID: 0000-0003-4012-0405, Heritage Science Lab na Wydziale Inżynierii Materiałowej i Ceramiki AGH w Krakowie

Jest chemikiem, ekspertem w dziedzinie heritage science. Kierował Pracownią Badań nad Trwałością i Degradacją Papieru (Wydział Chemii UJ), współtworzył Klinikę Papieru przy Bibliotece Jagiellońskiej (pierwszy w Polsce ośrodek masowej konserwacji druków). Zorganizował i przez 8 lat kierował studiami podyplomowymi dla konserwatorów -„Nowoczesne techniki analityczne dla konserwacji obiektów zabytkowych” (Wydział Chemii UJ). Obecnie prowadzi pracownię Heritage Science Lab na Wydziale Inżynierii Materiałowej i Ceramiki AGH. Jest członkiem założycielem konsorcjum E-RIHS.pl (Research Infrastructure for Heritage Science), które promuje wykorzystanie metod fizykochemicznych w rozwiązywaniu problemów konserwatorskich. Kierownik i wykonawca szeregu projektów badawczych finansowanych przez NCN oraz agendy UE, związanych z badaniem dzieł sztuki i rozwojem nowych technik. Twórca i współtwórca unikalnych urządzeń i stanowisk badawczych do badania zabytków, w tym m.in. aparatu MFT (Micro Fading Tester), umożliwiającego prowadzenie nieniszczących badań światłotrwałości, a także aparatury służącej do badania i dokumentacji zabytków technikami obrazowania multispektralnego oraz wielomianowych map tekstury.

Dr. hab., Prof. UEK

Tomasz Sawoszczuk

 ORCID: 0000-0002-5479-1704; Katedra Mikrobiologii Uniwersytetu Ekonomiczny w Krakowie

W 2004 roku ukończył studia chemiczne na Wydziale Chemii Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 2009 roku obronił pracę doktorską „Metodyka przyspieszonego postarzania papieru w układach zamkniętych. Lotne produkty degradacji.” W trakcie przygotowywania rozprawy doktorskiej obył liczne staże naukowe w ośrodkach w całej Europie, m.in. Paryżu, Wiedniu, Lublanie. Od 2010 roku jest zatrudniony w Katedrze Mikrobiologii UEK. W latach 2012- 2015 był kierownikiem projektu badawczego pt. „Badania biodeterioracji obiektów zabytkowych na podstawie analizy lotnych związków organicznych emitowanych przez grzyby pleśniowe” finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki. Od 2019 roku jest Kierownikiem Katedry Mikrobiologii UEK. W 2020 roku uzyskał finansowanie projektu naukowego: Olfaktometria w badaniach dziedzictwa kulturowego: wychwytywanie, rekonstrukcja i konserwacja zapachów historycznych – ODOTHEKA. Projekt finansowany jest przez NCN, OPUS 20 +LAP, 2020/39/I/HS2/02276.  Jest on realizowany wspólnie z grupą badawczą z Uniwersytetu w Lublanie na Słowenii. 

 

Prof. dr. hab. inż

Tomasz Gierczak

ORCID:0000-0001-5489-3746; Wydział Chemii Uniwersytetu Warszawskiego

Zainteresowania naukowe: analiza śladowa związków organicznych w złożonych matrycach naturalnych z wykorzystaniem technik chromatograficznych sprzężonych ze spektrometrią mas, chemia atmosfery, chemia wtórnych aerozoli organicznych, kinetyka i mechanistyczne badania przemian chemicznych w atmosferze.

dr hab. prof. UMK

Monika Jakubek-Raczkowska

ORCID: 0000-0002-7262-8468; Katedra Zabytkoznawstwa i Muzealnictwa, Wydział Sztuk Pięknych UMK w Toruniu; mracz@umk.pl

Od 2005 r. pracowała na stanowisku adiunkta w Zakładzie Historii Sztuki Średniowiecznej i Nowożytnej WSzP UMK, którym kierowała w l. 2015-2019; od października 2019 zatrudniona na stanowisku profesora uniwersytetu w Katedrze Zabytkoznawstwa i Muzealnictwa UMK.

Prowadzi badania nad rzeźbą średniowieczną dawnego państwa zakonnego w kontekście europejskich powiązań oraz nad funkcją dzieł sztuki, ich rolą w liturgii, kulcie i pobożności regionu. Owocem tych studiów jest m.in. monografia „Tu ergo flecte genua tua”. Sztuka a praktyka religijna świeckich w diecezjach pruskich państwa zakonnego w Prusach do połowy XV wieku z 2014 r. Ważnym przedmiotem jej badań w ostatnich latach jest również średniowieczna spuścizna rękopiśmienna – zajmuje się kodeksami z terenów państwa zakonnego w Prusach, uczestniczy w grancie NPRH „Liturgica Poloniae”. Jest autorką lub współautorką kilku monografii, poświęconych sztuce średniowiecznej państwa zakonnego w Prusach, kilku opracowań kodeksów średniowiecznych (m.in. Złotego Kodeksu Gnieźnieńskiego i Graduału L13 z Pelplina), współautorką katalogu rękopisów Biblioteki Uniwersyteckiej w Toruniu, redaktorem naukowym kilku monografii wieloautorskich a także inicjatorką toruńskiego cyklu konferencyjnego Textus et pictura.  W l. 2018-2021 kierowała międzynarodowym projektem naukowo-badawczym Styl międzynarodowy w redakcji czeskiej w Prusach, realizowanym przez Muzeum Zamkowe w Malborku i Muzeum Narodowe w Gdańsku.

Dr

Magdalena Dyda

 

ORCID:  0000-0003-4096-8887; Wydział Biologii Uniwersytetu Warszawskiego (WBUW) oraz RDLS – spółka spin-off UW założona przez naukowców WBUW;  magdalena.dyda@rdls.pl

Pracę doktorską dotyczącą biodeterioracji obiektów zabytkowych zrealizowała w Zakładzie Geomikrobiologii w Instytucie Mikrobiologii WBUW. Zainteresowania naukowe: analiza różnorodności i aktywności mikroorganizmów zasiedlających budynki oraz ruchome obiekty zabytkowe wykonane z różnych materiałów, monitoring czynników fizykochemicznych i zanieczyszczenia mikrobiologicznego powietrza w prewencji konserwatorskiej zbiorów muzealnych, archiwalnych i bibliotecznych, analizy metagenomiczne mikrobioty (analizy różnorodności i aktywności mikroorganizmów w oparciu o analizy genetyczne). Uczestniczyła w projektach badawczych realizowanych w największych instytucjach muzealnych i archiwalnych w kraju, wykonywała analizy dla najbardziej rozpoznawalnych obiektów zabytkowych w Polsce. Od 2017 r. prowadzi szkolenia i warsztaty mikrobiologiczne w ramach współpracy z Narodowym Instytutem Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów, obecnie – Narodowym Instytutem Muzeów. Współautorka publikacji naukowych i popularnonaukowych o tematyce związanej z biodeterioracją obiektów zabytkowych.

 

Dr

Olivier Bonnerot

Cluster of Excellence “Understanding Written Artefacts” Hamburg

Studiował chemię w École Nationale Supérieure de Chimie de Paris, gdzie uzyskał MSc z chemii analitycznej i MEng z chemii w 2011 roku. Następnie ukończył doktorat z archeologii śródziemnomorskiej na Uniwersytecie Cypryjskim w 2016 roku. Od 2016 roku pracuje nad analizą tuszów, atramentów i pigmentów, najpierw w Bundesanstalt für Materialforschung und -prüfung (BAM), a następnie w Cluster of Excellence “Understanding Written Artefacts” na Uniwersytecie w Hamburgu. Jest głównym badaczem projektu dotyczącego badania atramentów z greckich papirusów i rzecznikiem dziedziny badań “Selecting Materials” centrum doskonałości.

Dr

Sebastian Bosch

Centre for the Study of Manuscript Cultures (CSMC) Hamburg

Studiował chemię na Friedrich-Alexander-Universität Erlangen-, gdzie w 2016 roku uzyskał doktorat z chemii organicznej. Następnie odbył post-doc’a na Tajlandzkim Instytucie Naukii Technologii Vidyasirimedhi. Od 2017 roku jest kierownikiem laboratorium w Centre for the Study of Manuscript Cultures (CSMC) w Hamburgu, które od 2019 roku jest finansowane w ramach Cluster of Excellence “Understanding Written Artefacts”.

Dr

Grzegorz Nehring

ORCID: 0000-0003-3908-5702; Centre for the Study of Manuscript Cultures (CSMC) Hamburg

Ukończył studia magisterskie z konserwacji-restauracji dzieł sztuki na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu w 2019 roku. Następnie, pracując nad doktoratem z analizy archeometrycznej historycznych manuskryptów,  został zatrudniony jako asystent badawczy w Bundesanstalt für Materialforschung und -prüfung (BAM) w Berlinie. W 2023 roku uzyskał doktorat z Archeometrii. Od 2023 roku jest pracownikiem naukowym w Centre for the Study of Manuscript Cultures (CSMC) na Uniwersytecie w Hamburgu.

Mgr

Barbara Gmińska-Nowak

ORCID: 0000-0001-8447-8033; Katedra Technologii i Technik Sztuk Plastycznych, Wydział Sztuk Pięknych UMK w Toruniu; b_gminska_nowak@umk.pl

Dyplomowana konserwator dzieł sztuki ze specjalnością konserwacji malarstwa i rzeźby polichromowanej. Zawodowo związana z Katedrą Technologii i Technik Sztuk Plastycznych na Wydziale Sztuk Pięknych UMK w Toruniu. Jej aktywność związana jest z działalnością naukową oraz dydaktyczną. W pracy badawczej koncentruje się na badaniach drewna w szerokim zakresie. Specjalizuje się w mikroskopowej identyfikacji gatunków drewna. Prowadzi badania dendrochronologiczne oraz dendroarcheologiczne obiektów zabytkowych, takich jak konstrukcje architektoniczne, stolarka zabytkowa, nastawy ołtarzowe, wyposażenie kościołów (stalle), meble świeckie, podobrazia, okładziny manuskryptów, wraki oraz inne znaleziska archeologiczne. Wykonuje badania drewna również na potrzeby analiz środowiskowych. Bada węgle drzewne z wykorzystaniem dendrologii, dendrochronologii oraz kalibracji datowań radiowęglowych z wykorzystaniem modelowania wiggle-matching. Stosując metodę dendrochronologiczną, wydatowała kilkadziesiąt obiektów w Polsce, w tym obiekty najwyższej klasy, takie jak Ołtarz Mariacki (Zaśnięcia NMP) Wita Stwosza, więźby dachowe zespołu katedralno-zamkowego w Kwidzynie, stalle w chórze Kościoła dominikańskiego pw. św. Mikołaja w Gdańsku. Ma również duże doświadczenie w pracy z drewnem historycznym pochodzącym z Nepalu, Grecji, Albanii oraz Turcji.

Zrealizowała autorski projekt „Drewno w architekturze oraz sztuce Mustangu Górnego/Nepal. Badania dendrochronologiczne oraz problemy konserwatorskie” (NCN) i bierze udział w licznych projektach badawczych we współpracy z Wydziałem Sztuk Pięknych UMK, Instytutem Archeologii Podwodnej UMK, Instytutem Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN, Wydziałem Historycznym UAM. Współpracuje z Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy, Muzeum Morskim w Gdańsku, Muzeum Diecezjalnym w Pelpinie oraz z Muzeami w Toruniu.

Jest autorką lub współautorką kilkunastu artykułów w prestiżowych czasopismach naukowych oraz wielu prelekcji konferencyjnych.

lic.

Weronika Brączkowska

ORCID: 0009-0004-9825-3088 Wydział Sztuk Pięknych UMK w Toruniu

Studentka Ochrony Dóbr Kultury o specjalizacji Zabytkoznawstwo i Muzealnictwo, studia magisterskie uzupełniające. Swoje prace dyplomowe poświęciła badaniu francuskich ksiąg z XIII/XIV wieku ze zbiorów Biblioteki Diecezjalnej w Pelplinie.  Jako laureatka III edycji konkursu Mobility for InternationAl CoopeRaTion: SMART 3 organizowanego przez Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu prowadziła badania w The British Library w Londynie. Bierze czynny udział w projektach naukowych. Jest członkinią Koła Naukowego Historyków Sztuki Średniowiecza UMK oraz wolontariuszką w Muzeum Okręgowym w Toruniu.

 

Dokumentacja fotograficzna/digitalizacja

Piotr Kurek 

Biblioteka Uniwersytecka w Toruniu

Fotografią i technikami fotograficznymi zaczął interesować się w liceum w latach 80. Głównie był to reportaż, makrofotografia oraz fotografia astronomiczna. W 1993 roku ukończył naukę w Zespole Szkół Fototechnicznych w Warszawie jako fototechnik i technik procesów fotochemicznych. Następnie wykonywał zawód fotografa w agencji reklamowej. Od 1994 roku do dzisiaj związany jest z Biblioteka Główną UMK, początkowo jako fototechnik w tradycyjnej (opartej na halogenkach srebra) pracowni fotograficzno-mikrofilmowej i dokumentalista, a później – po przekształceniu sekcji w pracownię digitalizacji (2004 r.) – jako fotograf-digitalizator. Brał udział w szeregu szkoleń i konferencji dotyczących zagadnień teoretycznych i praktycznych digitalizacji. Uczestniczył w kilkunastu wewnętrznych i zewnętrznych projektach digitalizacyjnych, głównie na potrzeby Kujawsko Pomorskiej Biblioteki Cyfrowej. W naszej pracowni zostały wykonane kopie cyfrowe dużej części najcenniejszych obiektów posiadanych przez Bibliotekę m.in średniowiecznych rękopisów i starodruków z Kolekcji Królewieckiej, pierwsze i drugie wydanie „O obrotach ‘’ Kopernika i wielu innych. Z kilkunastu kopii obiektów zostały później wykonane reprinty i faksymile. Od 2020 r pełni obowiązki kierownika Sekcji Digitalizacji Biblioteki Uniwersyteckiej w Toruniu.

Tomasz Dorawa 

Książnica Kopernikańska w Toruniu

Fotografią zaczął zajmować się kiedy uczęszczał do szkoły średniej. Od 1998 r. związany jest z działalnością Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej-Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu w zakresie mikrofilmowania i digitalizacji cyfrowej jako fotograf. W 2013 r. zdał zawodowy egzamin państwowy: Fototechnik. Specjalizuje się w digitalizacji zbiorów specjalnych.
Brał udział w konferencjach i szkoleniach dotyczących zagadnień związanych z digitalizacją. Angażował się w realizację projektów: ReCeMiD, Euridice, Kultura+, e-Kultura. Wykonywał zdjęcia do takich publikacji, jak: Reformacja w Toruniu i Oprawy książkowe XIV-XVIII wieku w zbiorach Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu, Inkunabuły ze zbiorów Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu, Kopernikana w zbiorach ikonograficznych Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej-Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu.

Mgr

Piotr Bartosiak

Galeria zdjęć